Pan Jan prowadzący warsztat mechaniczny podpisał na początku miesiąca umowę o pracę na okres jednego roku z Panem Piotrem, w której to Panowie ustalili, że pracownik rozpocznie pracę z początkiem następnego miesiąca. Jednak po dwóch tygodniach od podpisania umowy okazało się, że Pan Jan nie będzie już potrzebował nowego pracownika, z uwagi na powrót innego pracownika przebywającego przez dłuższy okres czasu na zwolnieniu lekarskim.
Powyżej przedstawiony rozwój sytuacji skłonił Pana Jana do refleksji czy jest on w stanie rozwiązać umowę o pracę z pracownikiem, który jeszcze nie rozpoczął świadczenia pracy.
Odpowiedź na pytanie Pana Jana brzmi: tak, oczywiście może Pan rozwiązać umowę o pracę z Panem Piotrem. Takie zagadnienie było bowiem przedmiotem rozważań Sądu Najwyższego, który stwierdził, że „Możliwość wypowiedzenia umowy o pracę nie jest uzależniona od nawiązania się między stronami stosunku pracy (rozpoczęcia się okresu zatrudnienia). Okresem wypowiedzenia dokonanego przed nawiązaniem się stosunku pracy jest okres przewidziany w art. 36 § 1 pkt 1 k.p., chyba że pracownik wcześniej pozostawał z tym samym pracodawcą w stosunku pracy lub strony w umowie o pracę przedłużyły ustawowy okres wypowiedzenia tej umowy” (wyrok Sądu Najwyższego z dnia 29 października 2007 r., II PK 56/07).
Zgodnie z powyższym należało wyjaśnić naszemu Klientowi, że w przypadku gdy strony wskazały w umowie o pracę dzień jej rozpoczęcia późniejszy niż data zawarcia umowy, czas pomiędzy jej zawarciem a nawiązaniem stosunku pracy nie stanowi okresu zatrudnienia. Każda ze stron może w tym czasie jednak rozwiązać umowę o pracę na zasadach ogólnych przewidzianych w Kodeksie Pracy, czyli za wypowiedzeniem albo bez wypowiedzenia, gdyż możliwość rozwiązania umowy nie zależy od nawiązania między stronami stosunku pracy. Dopuszczalne jest także rozwiązanie umowy o pracę za porozumieniem stron.
Okres wypowiedzenia umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony i umowy o pracę zawartej na czas określony jest uzależniony od okresu zatrudnienia u danego pracodawcy i zgodnie z art. 36 § 1 Kodeksu Pracy wynosi:
1) 2 tygodnie, jeżeli pracownik był zatrudniony krócej niż 6 miesięcy;
2) 1 miesiąc, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 6 miesięcy;
3) 3 miesiące, jeżeli pracownik był zatrudniony co najmniej 3 lata.
Zakładając, że Pan Jan postanowi rozwiązać umowę z pracownikiem z zastosowaniem okresu wypowiedzenia wówczas trzeba będzie odpowiedzieć na pytanie czy na skutek dokonanego wypowiedzenia umowa o pracę rozwiąże się przed terminem, kiedy pracownik miał stawić się do pracy, czy już po tym terminie. Jeśli okres wypowiedzenia upłynie w czasie kiedy Pan Piotr miałby już świadczyć pracę na rzecz Pana Jana, będzie on musiał stawić się w pracy, ponieważ w przeciwnym razie nasz Klient uzyska możliwość rozwiązania umowy o pracę bez wypowiedzenia z winy pracownika (wina będzie w tym przypadku polegała na nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy).
Należy również pamiętać, że w przypadku gdyby Pan Jan zawarł z Panem Piotrem umowę na czas nieokreślony, wówczas przy składaniu mu oświadczenia o rozwiązaniu umowy o pracę za wypowiedzeniem musiałby wskazać przyczynę uzasadniającą owe wypowiedzenie.
Podsumowując, zauważyć należy, iż rozwiązanie umowy o pracę w przypadku naszego Klienta jest oczywiście możliwe, jednakże należy pamiętać, iż zastosowanie tego uprawnienia oraz jego forma uzależnione są od wielu zmiennych, które trzeba zestawiać z poszczególnymi elementami każdego zaistniałego stanu faktycznego.
